Nie od dziś wiadomo, że sztuka umożliwia nam wyrażenie siebie, swoich emocji oraz uczuć. Jedną z takich dziedzin w obrębie sztuki jest zdecydowania fotografia. Umożliwia nam ona przedstawienie swoich emocji na obrazku. Sami możemy zdecydować jaki charakter ma mieć dane zdjęcie. W szczególności w czasach programów edytorskich takich jak Photoshop lub Lightroom mamy możliwość świadomej manipulacji zdjęciem poprzez balans kolorów, dodawanie szumów lub nawet transformacje kolorowego zdjęcia w czarno-białe i odwrotnie. Wszystkie te elementy wpływają na możliwość przedstawienia odbiorcy tego co chcielibyśmy, żeby zobaczył. Fotografia pozwala na wywołanie w nim określonych uczuć.
Arteterapia, czym jest?
Arteterapia to najprościej mówiąc leczenie przez sztukę. Według definicji Brytyjskiego Stowarzyszenia Arteterapeutów arteterapia jest jednym z rodzajów psychoterapii, w której główny sposób komunikacji między leczonym, a terapeutą są media artystyczne. Taniec, śpiew, malowanie obrazów bądź fotografia to jedne z licznych podmiotów arteterapii, tak więc uczestnik takiej terapii ma szeroki wachlarz możliwości. Jednak dzisiaj z wiadomych względów skupimy się tylko na fotografii.
Jak działa arteterapia?
Osoby mające problemy emocjonalne lub cierpiące z powodu traum często znajdują ukojenie w sztuce, w fotografii. Staje się ona pewnym rodzajem medium pomiędzy nią samą, a jej emocjami. Terapia przez fotografię pozwala wyzwolić emocje oraz całkowicie się otworzyć. Trzeba jednak pamiętać, że sam kurs fotografii nie jest formą arteterapii, ponieważ jedynie osoba mająca odpowiednie kwalifikacje arteterapeutyczne może pomóc osobie chorej i tylko ona powinna nadzorować proces leczenia. Warto również podkreślić, że żeby brać czynny udział w takiej terapii wcale nie trzeba mieć uzdolnień fotograficznych. Działanie terapeutyczne ma już sam proces twórczy, który rozwija umysł leczonego oraz pozwala w niewerbalny sposób wyrazić głęboko zakorzenione uczucia i emocje. Aczkolwiek często się zdarza, że osoba uczestnicząca w tego typu spotkaniach dopiero odkrywa swój potencjał fotograficzny i po kilkunastu godzinach terapii okazuje się, że jest w tym naprawdę dobra. W tej sytuacji warsztaty fotograficzne mogą być dobrym uzupełnieniem nabytych umiejętności fotograficznych.
Wpływ arteterapii
Terapia przez sztukę zdecydowanie ma duży wpływ na samoocenę. Rozwój nowych umiejętności zawsze korzystnie wpływa na pewność siebie, dodaje odwagi oraz wspiera rozwój osobisty. Wpływając na samoocenę osoby leczonej zmienia się także jej nastawienie wobec otaczającej jej rzeczywistości i zaczyna dostrzegać życie w bardziej barwnych kolorach.
Fotografia w kontekście arteterapii ma też pozytywny wpływ w przypadku dzieci z autyzmem. Pełni ona funkcję rekreacyjną, korekcyjną oraz edukacyjną. Wyrażanie emocji poprzez fotografię powinno być również dobrą zabawą oraz sposobem na odprężenie. Ten sposób terapii wpływa również na odbieranie pozytywnych bodźców oraz emocji, a co za tym idzie – dostarcza radość z tworzenia oraz doświadczania świata zewnętrznego. Ponadto, kształcone są również umiejętności ruchowe oraz manualne co jest niezwykle ważne w okresie rozwojowym. Twórczość w formie fotografii jest również traktowana jako mowa pozawerbalna. Oznacza to, że osoba korzystająca z tego typu terapii ma doskonałą okazję na wyrażenie siebie, swoich uczuć oraz emocji. Wszystkie te elementy korzystnie wpływają na motywację do działania i odkrywania samego siebie.
Techniki arteterapeutyczne w fotografii
Można wyróżnić trzy podstawowe techniki, które znajdują swoje zastosowanie w arteterapii. Jest to:
- praca ze zdjęciem,
- zajęcia w plenerze bądź w studio oraz
- sam proces fotograficzny.
Ponadto, walorem arteterapii jest to, że nie trzeba ściśle trzymać się konkretnych zasad dotyczących fotografowania. Techniki arteterapii można wzbogacić poprzez mieszanie ich ze sobą lub wykorzystanie ich w sposób różnorodny. Przykładem może być odwzorowanie wykonanego zdjęcia poprzez namalowanie go lub opisanie go poprzez nadanie mu nagłówków lub opisanie historii fotografii.
Arteterapia staje się coraz popularniejszą formą terapii, nie tylko ze względu na szeroki wachlarz technik do wykorzystania ale również przez to w jaki sposób wpływa na osobę korzystającą z terapii. Pomaga w wyrażeniu swoich głęboko zakorzenionych emocji oraz rozwija kreatywne myślenie.